MODEL PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
BERASASKAN MEDIA
MEDIA
Media dalam bidang pendidikan telah
dihubungkan terus dengan benda-benda, alat-alat, perkakas dan bahan-bahan
pendidikan dan pengajaran.
Menurut R.M.W Travers (1970),
"istilah media biasanya digunakan untuk mewakili satu edaran kom
unikasi yang mempunyai ciri-ciri
tertentu. Oleh itu kita menyebut tentang media televisyen atau media filem
bergerak. Mungkin media pendidikan mewakili sesuatu yang lebih sedikit dari
golongan bahan-bahan mendidik."
Menurut B.J Enright (1972) pula,
"media ialah ikhtiar-ikhtiar untuk memperolehi, memproses atau menyusun
kembali maklumat pandang dan dengar atau gabungan maklumat pandang dan dengar
dengan cara grafik, fotografik, elekronik ataupun cara mekanik".
Jadi fungsi media ialah untuk memperolehi,
memproses atau menyusun kembali maklumat pandang dan dengar ataupun gabungan
dua jenis maklumat ini. Yusuf Hashim (1997) menyatakan bahawa "media
pengajaran yang biasa digunakan dalam pengajaran dan latihan terbahagi kepada
lapan iaitu:
· Media
tayang kaku (transparensi, slaid, mikrofilem dll)
· Media
tayang gerak (video, filem, cakera dll)
· Grafik
(lukisan, poster, kartun dll)
· Gambar
kaku (gambar foto, kad imbasan, poskad dll)
· Media
pameran (model, boneka, diorama dll)
· Media
paparan (papan kapur, papan flanel, papan berita dll)
· Media
audio (tutur, pita audio, cakera padat dll)
· Media
cetak (modul pengajaran, buku teks, akhbar, majalah dll)
FUNGSI MEDIA
Membuat Pengajaran Lebih Tersusun
Mengikut pendekatan sistem, media adalah
satu komponen dalam pembentukan pengajaran. Untuk memuatkan media dalam
pengajaran, pengajaran guru perlu dirancangkan dengan sistematik terlebih
dahulu supaya pengajaran lebih tersusun. Berdasarkan pendekatan sistem juga
peranan media dikaji, dilaksanakan, dinilai dan kemudian dibaiki mengikut
keperluan penuntut dan objektif pembelajaran.
Memberi maklumat
Berbagai media yang didapati,dari segi
pembelajaran memang memberi maklumat seperti TV pendidikan dan radio, filem,
slaid dan sebagainya.
Pembelajaran Menjadi Lebih Dekat
Sesuatu perkara yang perlu dipelajari
tetapi berlaku di luar bilik darjah boleh dirakamkan melalui gambar foto, video
atau ditulis ceritanya di dalam buku dan kemudian dibawa ke bilik darjah.
Perkara-perkara di luar bilik darjah menjadi lebih hampir kepada murid kerana
perkara-perkara tersebut boleh dipindahkan di dalam media dan dibawa masuk ke
kelas.
Memperkayakan pengalaman
Media seperti filem boleh memperkayakan
pengalaman murid. Jika murid di negara ini tidak pernah melihat salji, satu
filem yang ditayangkan menunjukkan salji serta persekitarannya akan menambah
pengalaman murid, seolah-olah murid sendiri mengalami persekitaran seperti itu.
Pembelajaran Lebih Seronok
Pembelajaran berlaku apabila terdapat
perubahan tingkahlaku. Dengan melihat filem, televisyen dan media lain pelajar
akan terangsang untuk belajar. Ini akan menerbitkan rasa seronak kepada pelajar
kerana persekitaran bilik darjah adalah steril. Oleh kerana seronok melihat
atau mendengar media pengajaran tersebut, perubahan tingkahlaku murid akan
lebih mudah terhasil dan seterusnya pembelajaran berlaku.
Pengajaran Lebih Bersifat Individu
Jika pengajaran guru dirancang dengan
teratur dan rapi, guru tidak perlu berhadapan dengan semua murid pada setiap
masa. Guru boleh menggunakan berbagai media untuk menyusun pengajaran dan semua
murid tidak perlu menguasai pembelajaran mengikut satu cara sahaja. Pengajaran
boleh dijalankan secara individu mengikut kebolehan dan kecepatan pelajar
sendiri untuk menyelesaikan sesuatu unit pembelajaran. Murid tidak perlu
menanti guru untuk belajar kerana isi pelajaran telah disusun oleh guru
mengikut tahap kebolehan murid.
MODEL PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN
Terdapat berbagai-bagai model bagi
pengajaran dan pembelajaran menggunakan media. Di antara model yang
diperkenakan ialah Model Komunikasi. Bagi proses komunikasi, berbagai model
telah dikemukakan seperti oleh Schramm dan yang lebih kompleks seperti yang
digunakan di dalam kejuruteraan telekomunikasi.
Model Komunikasi
Model ini telah diperkenalkan oleh R.M.
Brown (1963). Proses komunikasi yang berlaku ini terdapat di dalam lima
peringkat iaitu:
Punca (penghantar)
Enkod (bentuk)
Saluran (deria atau media)
Dekod (kesan)
Penerima
Punca (pengantar)
Pengantar ialah manusia dan di sini ialah
guru. Pengantar akan menghantar atau menyampaikan sesuatu mesej kepada pelajar.
Enkod (bentuk)
Mesej yang disampaikan oleh guru akan
dienkod iaitu akan disusun serta dipilih simbol supaya dapat difahami oleh
kedua-duanya, pengantar dan penerimanya.
Saluran (deria atau media)
Mesej yang telah dienkod tadi hendaklah
dihantar melalui sesuatu. Jika melalui gelombang udara, melalui telefon dan
jika melalui gambar, melalui video, TV atau foto.
Dekod (kesan)
Mesej yang telah dibentuk dan dihantar
melalui sesuatu saluran tadi perlu dikesan oleh penerima. Jika melalui video,
mesej itu hendaklah dekodkan dengan menggunakan otak penerima terlebih dahulu.
Kemudian barulah proses penyusunan dan memahami simbol diterima.
Penerima
Mesej yang diterima iaitu dienkod melalui
saluran video tadi telah didekod akhirnya akan diterima oleh penerima. Penerima
di sini ialah murid. Jika sekiranya ada penghalang semasa proses itu seperti
kod bahasa tidak difahami, murid akan menyoal untuk mendapatkan kefahaman.
Dalam proses pengajaran dan pembelajaran sering berlaku salah anggap di antara guru dan murid. Guru menganggap dia telah menyampaikan pelajaran kepada muridnya sedangkan murid tidak memahami apa yang telah diajarkan oleh gurunya. Ini menyebabkan lain mesej yang hendak disampaikan lain pula mesej yang diterima.
Penyampaian mesej kepada murid dipengaruhi
oleh beberapa faktor iaitu pengaruh gangguan, pengaruh media dan
pengaruh-pengaruh lain. Pengaruh gangguan ialah seperti bentuk tulisan yang
tidak sesuai atau tidak jelas atau suasana bising di dalam atau di luar kelas
atau sistem pengudaraan yang kurang selasa. Sementara pengaruh media pula ialah
seperti pemilihan media yang kurang tepat seperti penggunaan pembaris yang
dihentakkan di meja. Ini menyebabkan murid tidak seronok untuk belajar.
Pengaruh-pengaruh lain ialah seperti sikap guru sendiri kurang disenangi oleh
pelajar. Kesemua faktor-faktor ini mempengaruhi proses pengajaran dan
pembelajaran. Oleh itu guru perlu memberi perhatian akan keadaan sekeliling di
samping penggunaan media untuk mendapatkat proses pengajaran yang berkesan.
PENUTUP
Media pendidikan dan media pengajaran
merupakan satu komponen bidang teknologi pendidikan sahaja. Komponen tersebut
berfungsi memperolehi, memproses dan menyusun kembali maklumat pandang- dengar.
Media boleh berupa alat, perkakas atau bahan grafik, fotografik, elektronik
atau mekanik. Komponen lain terdiri daripada isi kandungan matapelajaran,
matlamat dan objektif matapelajaran, penyusunan semua perkara tersebut mengikut
kebolehan murid dan pengajaran yang disampaikan oleh guru. Semua komponen itu kemudiannya
hendaklah dinilai dan dibaiki oleh guru.
Bibliografi
·
Sharifah Alwiah Alsagoff . Teknologi Pengajaran. Kuala Lumpur :
Dewan Bahasa dan Pustaka. 1994.
·
Schramm. Teknologi Pengajaran. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan
Pustaka. 1994.
·
R.M. Brown. Teknologi Pengajaran. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan
Pustaka. 1994.
·
R.M.W. Travers. Teknologi Pengajaran. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa
dan Pustaka. 1994.
·
Othman Jantan. Peranan dan Cabaran Pusat Sumber Sekolah di Alaf Baru.
Johor : PSPN. 1999.
·
Rokiah Ismail. Bahan Pelbagai Media. Johor : PSPN. 1999.
·
Yusuf Hashim. Media Pengajaran Untuk Pendidikan dan Latihan. Shah
Alam : Siri Pendidikan Fajar Bakti. 1997.
Tiada ulasan:
Catat Ulasan